Tarcza 4.0: Zamówienia publiczne po zmianach
Tarcza antykryzysowa 4.0 zmieniła część przepisów prawa zamówień publicznych w zakresie zasad realizacji kontraktów. Wprowadzone zmiany dotyczą m.in. nałożenia na zamawiających szeregu nowych obowiązków w związku z wykonaniem umowy, a także zakazu potrącania kar umownych w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, czy zniesienia obowiązku żądania wniesienia wadium. Jak wygląda realizacja umów o zamówienia publiczne po najnowszych zmianach?
Nowe obowiązki zamawiającego
Zgodnie z przepisami Tarczy 4.0, zamawiający ma przede wszystkim obowiązek dokonać w uzgodnieniu z wykonawcą zmiany umowy o zamówienie publiczne. Przepis ma zastosowanie w sytuacji, gdy zamawiający stwierdzi, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 wpływają na należyte wykonanie umowy. Jeżeli zamawiający uzna, że te okoliczności mogą wpłynąć na należyte wykonanie umowy, może w porozumieniu z wykonawcą dokonać zmiany umowy.
W trakcie realizacji umowy o zamówienie publiczne zamawiający ma obowiązek zapłacić wynagrodzenie w częściach lub udzielić zaliczki na poczet wykonania zamówienia, jeśli umowa zawarta została na okres dłuższy niż 12 miesięcy. W umowie należy określić procent wynagrodzenia wypłacanego za wykonanie poszczególnych jej części. Procentowa wartość ostatniej części wynagrodzenia nie może przekroczyć 50% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy. Z kolei zaliczka nie może być mniejsza niż 5% wysokości tego wynagrodzenia.
W przypadku zamówienia na roboty budowlane, których termin wykonania jest dłuższy niż 12 miesięcy, a wynagrodzenie należy zapłacić w częściach, zamawiający może wskazać w SIWZ procentową wartość ostatniej części wynagrodzenia. Nie może ona jednak wynosić więcej niż 50% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy.
Zakaz potrącania kar umownych
Zakaz potrącania kar umownych obowiązuje w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz w ciągu 90 dni od ich odwołania. Zamawiający nie może potrącić kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy w sprawie zamówienia publicznego, z wynagrodzenia wykonawcy lub z jego innych wierzytelności. Nie może też dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy o zamówienie publiczne, jeśli zdarzenie, w związku z którym zastrzeżono karę, nastąpiło w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii.
Także w tym okresie oraz 90 dni po jego odwołaniu, bieg terminu przedawnienia roszczenia zamawiającego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu. Upływ tego terminu może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 120 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii.
W przypadku, gdy termin ważności zabezpieczenia należytego wykonania umowy upływa w okresie obowiązywania któregoś stanu i 90 dni po jego zakończeniu, zamawiający nie może dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia. Warunkiem jest każdorazowe przedłużenie przez wykonawcę jego ważności lub wniesienie nowego zabezpieczenia, którego warunki zaakceptuje zamawiający. Wykonawca musi dokonać tych czynności w ciągu 14 dni prze upływem ważności zabezpieczenia.
W przypadku, gdy termin ważności zabezpieczenia upływa pomiędzy 91 a 119 dniem po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego albo epidemii, termin ważności zabezpieczenia przedłuża się z mocy prawa do 120 dnia po dniu odwołania tego stanu.
Dzień odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii wlicza się do wyżej wymienionych terminów.
Zmniejszenie wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy
W Tarczy 4.0 przewidziano także możliwość zmniejszenia wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Ustala się je w wysokości nieprzekraczającej 5% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy. Zabezpieczenie można ustalić w większej wysokości, o ile nie przekroczy ona 10% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy o zamówienie publiczne. Większa wysokość zabezpieczenia musi być uzasadniona przedmiotem zamówienia lub wystąpieniem ryzyka związanego z realizacją zamówienia, co zamawiający opisał w SIWZ.
Zamawiający może dokonać częściowego zwrotu zabezpieczenia po wykonaniu części zamówienia, jeśli przewidział taką możliwość w SIWZ. Przepisów określających zapłatę wynagrodzenia w częściach nie stosuje się do zamówień, o których mowa w art. 131a PZP (zamówień publicznych w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa).
Brak obowiązku żądania wniesienia wadium
Zgodnie z rozwiązaniami przewidzianymi w Tarczy 4.0, zamawiający może, ale nie musi żądać wniesienia przez oferentów wadium, nawet jeśli wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne. Umożliwi to wykonawcom obniżenie kosztów udziału w przetargach w czasie epidemii i powinno wpłynąć na szerszy dostęp wykonawców do zamówień publicznych. Decyzję o żądaniu wniesienia wadium pozostawiono zamawiającym.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej o tym, jak wyglądają zamówienia publiczne po tegorocznych zmianach, masz pytania o postępowanie, w którym bierzesz udział, lub które organizujesz, skontaktuj się z Kancelarią Chmielewski & Partnerzy Kancelaria Prawna. Poczytaj o naszym doświadczeniu w prawie zamówień publicznych i zostań kolejnym usatysfakcjonowanym klientem.