Radca Prawny Leszek Chmielewski udzielił komentarza dla Dziennika Gazety Prawnej na temat możliwych konsekwencji podawania się za inną osobę (podszywania) w Narodowym Spisie Powszechnym.
Podawanie cudzych danych nie zawsze jest karalne, ale w niektórych przypadkach może skutkować karą grzywny lub nawet karą pozbawienia wolności.
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 rozpoczął się 1 kwietnia 2021 i będzie prowadzony do 30 września 2021. Obowiązkowa forma spisu to samospis internetowy. Metody uzupełniające to spis przez telefon, na infolinii spisowej lub wywiad z rachmistrzem. Zgodnie z ustawą o statystyce publicznej udział w NSP jest obowiązkowy.
Zapraszamy do zapoznania się całością artykułu: Dziennik Gazeta Prawna, 8 czerwca 2021:
” Kto jest kim, czyli fałszywi respondenci i rachmistrzowie”
Wypowiedź r.pr. Leszka Chmielewskiego:
„Zgodnie z art. 56 ustawy z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 955), kto wbrew obowiązkowi przekazuje dane statystyczne niezgodne ze stanem faktycznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. W wypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie. Ponadto nieuprawnione posługiwanie się danymi (podszywanie się pod czyjąś tożsamość) w celu zalogowania się do formularza spisowego może w niektórych przypadkach stanowić przestępstwo zgodnie z art. 190a kodeksu karnego. Kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek, inne jej dane osobowe lub informacje, za pomocą których jest ona publicznie identyfikowana, w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jest to przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego, które można popełnić jedynie umyślnie, w zamiarze bezpośrednim. Sprawca musi zatem działać w celu wyrządzenia szkody majątkowej lub osobistej.
Podszywanie pod inną osobę w NSP może także stanowić przestępstwo przeciwko ochronie informacji. Sprawca może odpowiadać na podstawie:
- 267 kk (na wniosek pokrzywdzonego): Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego;
- 268 kk (na wniosek pokrzywdzonego): Kto, nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia zapis istotnej informacji albo w inny sposób udaremnia lub znacznie utrudnia osobie uprawnionej zapoznanie się z nią, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2;
- 269 kk: Kto niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia dane informatyczne o szczególnym znaczeniu dla obronności kraju, bezpieczeństwa w komunikacji, funkcjonowania administracji rządowej, innego organu państwowego lub instytucji państwowej albo samorządu terytorialnego albo zakłóca lub uniemożliwia automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich danych, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8;
- 269a kk: Kto, nie będąc do tego uprawnionym, przez transmisję, zniszczenie, usunięcie, uszkodzenie, utrudnienie dostępu lub zmianę danych informatycznych, w istotnym stopniu zakłóca pracę systemu informatycznego, systemu teleinformatycznego lub sieci teleinformatycznej, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Zakres odpowiedzialności sprawcy i kara będą zatem zależeć od skutków i celu jego czynu, np. od tego czy zmieniono lub zniszczono jakiekolwiek dane, czy sprawca wyrządził szkodę osobie lub utrudnił działanie organom państwowym, czy uzyskał dostęp do nieprzeznaczonych dla niego informacji, a także od tego kto jest pokrzywdzony w takim przypadku i czy pokrzywdzony ma zamiar wnioskować o ukaranie.
Ponadto w przypadku wyrządzenia szkody sprawca może także ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego.
r.pr. Leszek Chmielewski
Chmielewski & Partnerzy Kancelaria Prawna”