Od 1 października 2022 r. Zamawiający mogą już potrącać z wynagrodzenia wykonawcy kary umowne zastrzeżone na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, w zakresie roszczeń powstałych przed dniem 31 grudnia 2020 roku. Zamawiający może dokonać potrącenia także z innych wierzytelności lub zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
W kolejnych terminach możliwe będzie potrącanie kar na podstawie roszczeń powstałych po 31 grudnia 2020 roku.
W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, na podstawie art. 15 r1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (ustawa o COVID-19), w mocy był zakaz potrącania przez zamawiających kar umownych zastrzeżonych na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, i przez 90 dni od dnia odwołania stanu. Na podstawie art. 10 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg oraz niektórych innych ustaw (ustawa zmieniająca) art. 15r1 ustawy o COVID-19 został uchylony. Pełne prawo zamawiających do potrąceń nie zostanie jednak przywrócone w tym samym momencie dla wszystkich rodzajów roszczeń.
Potrącenie kar umownych – od kiedy możliwe
Nowe terminy potrącenia roszczeń reguluje art. 32 ustawy zmieniającej, zgodnie z którym w przypadku roszczeń, których dochodzenie zostało ograniczone na podstawie art. 15r1 ust. 1 ustawy o COVID-19, i które dotyczyły zdarzeń powstałych:
1) do dnia 31 grudnia 2020 r. – zamawiający może dokonać potrącenia z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy, jednak nie wcześniej niż od dnia 1 października 2022 r.;
2) w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r. – zamawiający może dokonać potrącenia z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy, jednak nie wcześniej niż od dnia 1 stycznia 2023 r.;
3) w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, zamawiający może dokonać potrącenia z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy, jednak nie wcześniej niż od dnia 1 kwietnia 2023 r.
Od dnia, w którym możliwe staje się potrącenie, biegną również nadal zawieszone na mocy art. 15r1 ust. 1 terminy przedawnienia roszczeń- z tym że upływ terminu przedawnienia może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 30 dni od dnia, w którym zawieszony termin rozpoczął swój bieg. Terminy natomiast, których bieg nie rozpoczął się do dnia wejścia ustawy zmieniającej, rozpoczynają swój bieg. Zmiany nastąpiły także w zakresie biegu terminu ważności zabezpieczenia należytego wykonania umowy.